Rynek Podgórski dawniej i dziś

Cofamy się w czasie o blisko 150 lat na Rynku Podgórskim, na filmie zobaczymy jak zmieniło się to miejsce na przestrzeni lat. Poznamy również historię tego miejsca oraz najważniejsze fakty. W artykule tym znajdziecie zdjęcie oraz porównania „dawniej i dziś”, które zostały wykorzystane w materiale filmowym. 

Link do materiału filmowego na naszym kanale Youtube: Rynek Podgórski dawniej i dziś

Centralnym punktem Rynku Podgórskiego zwanego w czasach niezależności Podgórza Rynkiem Głównym jest kościół św. Józefa. Został wybudowany w 1833 roku, co warte podkreślenia, zakupiono do niego ołtarze ze zburzonego krakowskiego kościoła Wszystkich Świętych. Kościół nie służył długo wiernym, gdyż już w 1893 roku został zamknięty, jego konstrukcja była wadliwa i dalsza eksploatacja groziła katastrofą budowlaną. Z uwagi na ogromne koszty budowy nowej świątyni, dość długo zwlekano z budową i dopiero w lutym 1905 roku rozpoczęto wyburzanie starego a następnie budowę nowego neogotyckiego kościoła, która zakończyła się w 1909 roku.

Koszty budowy tego kościoła oraz Cesarsko Królewskiego Gimnazjum w Podgórzu obecnie Czwartego Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie przerosły skromny budżet miasta Podgórza, stając się jedną z przyczyn przyłączenia Podgórza do Krakowa w 1915 roku.

Nie wszyscy wiedzą, iż wokół Rynku Podgórskiego w latach 1917-1936 kursował tramwaj, który łączył dwa lata wcześniej przyłączone Podgórze ze starym Krakowem. Tory istniały jeszcze przez okres wojny i zniknęły zapewne po jej zakończeniu. Parę lat temu podczas remontu nawierzchni Rynku Podgórskiego natrafiono na szyny tramwajowe co wzbudziło wówczas duże zainteresowanie.

Tak mniej więcej zmienił się wygląd Rynku Podgórskiego od roku około 1930. Zdjęcie ze zbiorów MHK, autor Stanisław Mucha 

Fot. St. Mucha około 1930 rok

 Fot. Marian Plebańczyk, 1930 rok

W Rynku Podgórskim mieszczą się również inne budynki, których historię warto przywołać. Poza wspomnianym już kościołem na pierwszy plan wysuwa się budynek niegdysiejszego Magistratu Miasta Podgórza, wybudowany na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych XIX wieku. Na szczycie fasady znajduje się do dzisiaj herb miasta Podgórza. Jednak w latach 50. został zastąpiony napisem „PZPR”, następnie godłem państwowym aby powrócić dopiero w 1996 roku. Budynek utrzymany jest w stylistyce historyzmu z elementami neobaroku. W okresie okupacji niemieckiej w latach 1941-1942, mieściła się w nim siedziba powołanej przez Niemców Rady Żydowskiej, bowiem budynek ten znajdował się w granicach krakowskiego getta. Obecnie mieści się tam siedziba Wydziału Architektury Urzędu Miasta Krakowa i Rady Dzielnicy XIII Podgórze.

Rynek Podgórski dawniej i dziś

Pod numerem dwunastym, czyli na rogu z ulicą Kazimierza Brodzińskiego znajduje się wzniesiony w końcu XVIII wieku „Dworek Pod Jeleniem”. W XIX wieku funkcjonował tam wysokiej klasy hotel, w którym nocował między innymi w 1846 roku generał Józef Chłopicki.

Dworek Pod Jeleniem, współczesny wygląd po modernizacjach o dobudowie pietra. Budynek stracił swój dawny charakter

Dworek Pod Jeleniem zdjęcie z 1900 do 1905 roku

Pod numerem 13 znajduje się wzniesiony również w XVIII wieku „Dom Pod Czarnym Orłem”, w którym mieścił się zajazd wraz z winiarnią. Warto wspomnieć, iż właśnie w tym zajeździe spędził noc w lipcu 1829 roku Fryderyk Chopin.

Pod numerem 3 znajduje się interesujący budynek, w którym przed wojną znajdował się między innymi żydowski dom modlitwy, natomiast podczas okupacji niemieckiej mieściła się tam szwalnia wiedeńskiego biznesmena Juliusa Madritscha. Co bardzo istotne, w wyniku tej działalności udało mu się uratować około ośmiuset Żydów i Żydówek, za co otrzymał w 1964 roku tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Więcej informacji znajdziecie na stronie:  https://gwzkrakow.pl/2022/08/04/juliusz-madritsch-1906-1984/

Interesują Cię takie treści? Zobacz film Plac Matejki dawniej i dziś